Oferta ŻELAZNYCH KORZENI jest adresowana do odbiorców w każdym wieku.

Dotychczasowe edycje odwiedzali zarówno dorośli odbiorcy, jak i grupy przedszkolne, ze szkół podstawowych, gimnazjalnych, liceów, techników oraz młodzież przebywająca na tzw. "Zielonych Szkołach". Gościliśmy również młodzież uczącą się w ośrodkach sanatoryjno-szpitalnych i grupy niepełnosprawnych z warsztatów terapii zajęciowej.

„Żelazne Korzenie” są również odwiedzane przez muzealników, grupy studentów archeologii i pracowników naukowych. Dzięki temu liczymy, że zwłaszcza eksperymentalny aspekt warsztatów przyczyni się do wypracowania właściwej formuły prezentacji wyników interdyscyplinarnych badań związanych z dziedzictwem archeologicznym w naszym kraju.

ŻELAZNE KORZENIE są okazją, zarówno do grupowych wycieczek, jak i rodzinnych peregrynacji szlakiem "skarbów ziemi świętokrzyskiej".

 

W ramach "ŻELAZNYCH KORZENI" pokazy i warsztaty odbywać się będą cyklicznie, z podziałem na sesje, w których trakcie szczególną uwagą należy obdarzyć wyszczególnione poniżej punkty programu:

 

I. 09:00 - 12:00

09:00 - 9:20 - powitanie zwiedzających, komentarz wstępny dotyczący starożytnego hutnictwa przy piecach dymarskich;

09:45 - 10:20 - indywidualne zwiedzanie poszczególnych stanowisk i udział w warsztatach;

10:20 - 10:45 - pokaz szyków bojowych i uzbrojenia legionistów rzymskich;

10:45 - 11:00 - porównanie stroju i wyposażenia mieszkańców Imperium Rzymskiegi i tzw. Barbaricum;

11:00 - 11:20 - prezentacja "targu niewolników";

 

11:45 - 12:00 – prezentacja rozbicia pieca dymarskiego i wydobycia łupki żelaznej z komentarzem dot. starożytnego hutnictwa; zwiedzanie indywidualne "ARCHEOPARKU"

II. 12:00 - 15:00

12:00 - 12:20 - powitanie zwiedzających, komentarz wstępny dotyczący starożytnego hutnictwa przy piecach dymarskich;

12:45 - 13:20 - indywidualne zwiedzanie poszczególnych stanowisk i udział w warsztatach;

13:20 - 13:45 - pokaz szyków bojowych i uzbrojenia legionistów rzymskich;

13:45 - 14:00 - porównanie stroju i wyposażenia mieszkańców Imperium Rzymskiegi i tzw. Barbaricum;

14:00 - 14:20 - prezentacja "targu niewolników"

 

14:45 - 15:00 - prezentacja rozbicia pieca dymarskiego i wydobycia łupki żelaznej z komentarzem dot. starożytnego hutnictwa, zwiedzanie indywidualne "ARCHEOPARKU"

UWAGA! Harmonogram zawiera wyłącznie wybór elementów "Żelaznych Korzeni". W czasie warsztatów odbywać się również będzie zwiedzanie Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach.

Pokazy archeologii doświadczalnej zawarte w programie ŚSDP "Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery":

Piecowisko hutnicze - pełny pokaz starożytnej metalurgii żelaza:

  • Wydobywanie rudy żelaza
  • Prażenie i rozdrabnianie rudy
  • Wykonywanie cegieł z lessu i budowa pieców dymarskich
  • Obsługa mielerzy - produkcja węgla drzewnego
  • Obsługa miechów dymarskich i rozbiórka pieca po zakończeniu procesu
  • Warsztat kowalski - wykuwanie narzędzi i ozdób, obtapianie łupki żelaznej po rozbiciu pieca dymarskiego

Ludzie trudniący się hutnictwem żelaza nie byli w stanie zajmować się jednocześnie innymi rzemiosłami. A przecież potrzebowali również żywności, ubrań, narzędzi i przedmiotów codziennego użytku. Potrzeby te były zaspokajane w warsztatach działających często obok stanowisk hutniczych. Liczne osady i cmentarzyska z okresu rzymskiego dostarczają nam przykładów szczególnego bogactwa wyrobów rzemieślniczych wytwarzanych, zarówno na terenie Gór Świętokrzyskich, jak i pochodzących z prowincji rzymskich.

W czasie ŻELAZNYCH KORZENI staramy się przedstawić prawie wszystkie dziedziny wytwórczości z tego okresu oraz "odsłony" życia codziennego, takie jak inscenizacje starć zbrojnych czy plemiennych wieców.

 

Inne składniki prezentacji:

  • Stanowiska garncarskie
  • Warsztat tkacki
  • Stanowisko obróbki skóry
  • Brązownictwo i złotnictwo
  • Warsztat obróbki bursztynu
  • Wytwarzanie szklanych paciorków
  • Stanowisko łucznicze
  • Rzymska legacja - prezentacje uzbrojenia i życia codziennego legionistów rzymskich
  • Targ niewolników
  • Kuchnia rzymska
  • Piśmiennictwo antyczne
  • Solowarstwo
  • Pokazy życia codziennego, pradziejowej kuchni i rzemiosł oraz uzbrojenia, narzędzi i części stroju barbarzyńskiego
  • Pokaz badań wykopaliskowych - przedstawienie jednej z metod badań archeologicznych
  • Stanowisko rekonstrukcji i konserwacji zabytków archeologicznych
  • "Święty Gaj" - próba rekonstrukcji barbarzyńskiego ośrodka kultowego

Większość stanowisk jest zaaranżowanych w ten sposób, aby umożliwić zwiedzającym uczestnictwo w pokazie, tj. próby samodzielnego wykonywania prezentowanych czynności. W ramach warsztatów uczestnicy mogą m.in. wypróbować swoje siły obsługując miech dymarski, krusząc rudę drewnianym młotkiem lub wykonując z formy cegły do budowy pieców z lessu. Stanowisko łucznicze, obozy wojowników barbarzyńskich i obóz legionistów umożliwiają próby strzelania z łuku, rzutów pilum oraz testowania wagi i skuteczności innych elementów uzbrojenia z okresu rzymskiego. Można również skosztować pradziejowej strawy, ulepić własnoręcznie gliniane naczynie lub wcielić się w archeologa odkrywającego na stanowisku pozostałości jam osadowych, pieców dymarskich i grobów.

Większość stanowisk jest zaaranżowanych w ten sposób, aby umożliwić zwiedzającym uczestnictwo w pokazie, tj. próby samodzielnego wykonywania prezentowanych czynności. W ramach warsztatów uczestnicy mogą m.in. wypróbować swoje siły obsługując miech dymarski, krusząc rudę drewnianym młotkiem lub wykonując z formy cegły do budowy pieców z lessu. Stanowisko łucznicze, obozy wojowników barbarzyńskich i obóz legionistów umożliwiają próby strzelania z łuku, rzutów pilum oraz testowania wagi i skuteczności innych elementów uzbrojenia z okresu rzymskiego. Można również skosztować pradziejowej strawy, ulepić własnoręcznie gliniane naczynie lub wcielić się w archeologa odkrywającego na stanowisku pozostałości jam osadowych, pieców dymarskich i grobów.

Dzięki prezenterom, którymi są archeolodzy, historycy, metalurdzy, studenci, konserwatorzy zabytków i pasjonaci archeologii doświadczalnej proponowana "wycieczka w przeszłość" pozwala na autentyczne "dotknięcie" odległej w czasie rzeczywistości. Liczbę osób, która brała czynny udział w realizacjach programu "Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery" trudno obecnie oszacować. Znaczna część tych osób współpracuje z ŚSDP również obecnie przy kolejnych edycjach "Żelaznych Korzeni" i "Dymarek Świętokrzyskich". Należy podkreślić znaczny wkład każdego uczestnika projektu w jego obecny kształt. Część prezentacji "narodziła się" w trakcie naszej współpracy (np. pokazy starć zbrojnych czy produkcja szklanych paciorków). Współpraca ta posiada wymiar indywidualny ale również jest to działanie podejmowane wespół z podmiotami, takimi jak stowarzyszenia Pro Antica, Hellas et Roma i Celtica czy fundacja Terra Operta. Część wykonawców zmieniała swoją "przynależność warsztatową" oraz rozbudowała swoje instrumentarium. Corocznie przybywa tych, którzy chcą z nami dzielić się swymi doświadczeniami w odkrywaniu antyku poprzez rekonstrukcje. Te wszystkie uwarunkowania powodują, że nasz projekt podlega ciągłemu rozwojowi i mamy nadzieję, że za każdym razem dostarcza coraz ciekawszych wrażeń odbiorcom.

 

Obecność najmłodszych "wykonawców" na "Żelaznych Korzeniach" ma również znaczny wpływ na klimat naszych spotkań z okresem rzymskim. Dlatego nie możemy pominąć udziału w cyklu "Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery" Kuby Wilka, Maćka Kochmana, Dawida i Miriam Zawadzkich.

 

Naszym pragnieniem jest rozszerzenie "podstawowego" zakresu prezentacji o nowe pokazy z udziałem nie mniej znamienitych wykonawców jak Ci, którzy wspierają nas obecnie. Nasze starania mają podkreślić m.in. różnorodność kontaktów pomiędzy Barbaricum a prowincjami rzymskimi, gdyż te o pokojowym charakterze były zapewne częstsze niż starcia zbrojne, również ilustrowane pokazami w czasie "Żelaznych Korzeni".

Zapraszamy zatem do wspólnego odkrywania "tego, co dziś jest stare a kiedyś było nowe".