Materiał, jakim dysponował starożytny kowal, był z chemicznego punktu widzenia stalą, a więc stopem żelaza z węglem, gdyż termin żelazo odnosi się w zasadzie do pierwiastka chemicznego. Termin żelazo stosuje się również wtedy, kiedy stop ten nie przeszedł w procesie otrzymywania przez fazę płynną, lecz co najwyżej osiągnął postać ciastowatą, a więc określa się nim i żelazo dymarskie. Znana każdemu stal współczesna, ma prawie jednolitą strukturę i skład chemiczny, a jej właściwości zależą głównie od zawartości węgla i innych składników stopowych, oraz od zastosowanej obróbki cieplnej (hartowanie). Stal historyczna, a więc żelazo, ma strukturę wybitnie pasmowatą, włóknistą, o niejednorodnym składzie chemicznym. Jest to wynikiem zgrzewania ze sobą drobnych kawałków uzyskanego w stanie ciastowatym żelaza o różnym składzie chemicznym.

WŁÓKNISTA STRUKTURA HISTORYCZNEGO
ŻELAZA UWIDOCZNIONA PRZEZ KOROZJĘ.

Jest mało prawdopodobne, aby z każdego wytopu otrzymywano w ten sposób jeden duży kęs metalu o wadze kilku - kilkunastu kilo. Przypuszczalnie było to wiele mniejszych fragmentów o prostokątnym lub wrzecionowym kształcie i wadze kilkuset gram, a więc zupełnie wystarczających do wykonania większości używanych wówczas przedmiotów żelaznych.

KĘS ŻELAZA DYMARSKIEGO POWSTAŁY
ZE ZGRZANIA ŁUPKI (REKONSTRUKCJA).